Poradnik

Jak tłumaczyć zasady?

Gra w planszówki kojarzy się głównie z miło spędzonym czasem, zabawą, wspólnymi chwilami ze znajomymi. To momenty, którym towarzyszy relaks połączony ze wspólną zdrowo pojętą rywalizacją. Zanim jednak te magiczne momenty będą miały miejsce ktoś musi sięgnąć po tajemną księgę zwaną instrukcją i wytężyć swój umysł by poznać sekrety danej gry. Oczywiście wszyscy, jak jeden mąż stronią od tego, jak od ognia i zadanie to zawsze spada na tego, do kogo przykleiła się łatka “ogarniacza”, o czym już wspominałem w tekście dotyczącym rodzajów graczy. Jeśli już to Ty jesteś tym nieszczęśnikiem, który w trzęsących rękach trzyma podręcznik z zasadami i od Ciebie tylko zależy czy zagracie w ten super tytuł, który wszyscy tak chętnie polecali nie mając pojęcia o czym właściwie jest, to nie zatrzymuj się i czytaj dalej!

To o czym musisz wiedzieć to fakt, że instrukcja nie gryzie. Z reguły składa się z kilku stron i wyczerpująco opisuje zagadnienia potrzebne do wspólnej rozgrywki. Jeśli jest nieco dłuższa i bardziej złożona to lepiej uzbroić się w cierpliwość i zastosować poniższe wskazówki.

Aby dobrze wyjaśnić reguły innym należy przede wszystkim samemu je zrozumieć. W tym celu na początku najlepiej po prostu przeczytać zasady od deski do deski, aby zapoznać się z treścią instrukcji. Nie zatrzymuj się nawet jeśli czegoś do końca nie zrozumiałeś. Poznaj podstawowe mechanizmy rządzące daną grą i postaraj się generalnie pojąć o czym traktuje dany tytuł. Myślę, że tutaj najlepiej sprawdza się metoda: od ogółu do szczegółu. Kiedy już posiądziesz pobieżną wiedzę, przyjdzie czas nad pochyleniem się nad poszczególnymi aspektami gry. Większość książeczek z zasadami posiada odrębne sekcje prezentujące przykłady, które w dostateczny sposób obrazują dany ruch, czy akcję w grze. Jeśli będą one wciąż niejasne to dobrym sposobem jest zajrzenie do Internetu i wyszukiwanie filmików, na których prezentuje się dany tytuł wraz z regułami. Dostępne są także fora na stronach producentów, gdzie gracze mogą wspólnie wyjaśnić pojawiające się wątpliwości, czy często powracające pytania.

Kiedy już przejdziesz przez wszystkie strony, dobrze jest cofnąć się do sekcji, które nie do końca są dla Ciebie jasne, bądź zawierają skomplikowaną mechanikę. W takim wypadku powoli i dokładnie przeczytaj ponownie problematyczny fragment. W celu zapamiętania danego ustępu można zrobić krótką notkę, zapisaną własnymi słowami. Dobrym sposobem na usystematyzowanie przeczytanych reguł będzie rozłożenie elementów gry i rozegranie wprowadzającej partii z wirtualnym przeciwnikiem. Pozwoli nam to nie tylko uporządkować to co przyswoiliśmy, ale także przekonać się o potencjalnych niejasnościach, jakie mogą pojawić się wśród uczestników w trakcie rozgrywki.

Po przebrnięciu przez powyższe etapy, przyjdzie czas by objaśnić zasady spragnionym rozgrywki przyjaciołom. Przy tym zadaniu ponownie przyda nam się duża dawka cierpliwości. Należy pamiętać, że nie wszyscy przyswajają wiedzę w tym samym tempie, co może prowadzić do irytacji. Często może dojść również do kłótni w związku z niezrozumieniem pewnych mechanizmów rządzących grą. Sytuacje te jednak należą do rzadkości bowiem osoba znająca reguły w większości wypadków cieszy się autorytetem u pozostałych graczy i rzadko dochodzi do negacji jego słów.

Ważne jest, aby z góry uprzedzić swoich słuchaczy o tym, żeby nie przejmowali się sytuacją, w której skończysz tłumaczenie zasad, a oni wciąż będą mieli mgliste pojęcie o tym co właściwie mają robić. To jak najbardziej normalne i zrozumienie przyjdzie z czasem. To samo tyczy się tego kto objaśnia. Nie irytuj się narzekaniami i wstawkami w stylu “ja nic nie rozumiem”. Uspokój swoich współgraczy i daj im czas na przetrawienie zaserwowanej wiedzy.

Tłumaczenie instrukcji rozpocznijmy od podania celu, który muszą osiągnąć gracze, aby odnieść zwycięstwo. Jasno podajmy moment, który wyznacza koniec gry, aby uniknąć zaskoczenia, czy pretensji. Pokrótce nakreślmy klimat, o czym traktuje dany tytuł, wprowadźmy uczestników w realia wspólnej zabawy. Na przykład “W tej grze jesteśmy renesansowymi kupcami, którzy chcą powiększyć swój majątek, a przez to zyskać należną chwałę”, albo “Kierujemy jedną ze starożytnych nacji i pomagamy im wznosić imperium”. Odrobina klimatu daje graczom szansę wczuć się w sytuację danej planszówki, a przez to lepiej zrozumieć, jakie mechanizmy rządzą światem w niej przedstawionym. Fabularne ubarwienie pozwoli też lepiej zapamiętać pewne reguły, na przykład “Jako rozsądni kupcy dywersyfikujemy swój portfel bogactw, dlatego w swojej kolejce możemy dobrać 3 różne klejnoty, zamiast kilku tych samych”. 

To co bardzo ułatwia wyjaśnianie zasad i pomaga w ich zapamiętaniu to małe arkusze, na których zawarty jest skrót rundy gracza. Niestety nie wszystkie planszówki oferują taką opcję, dlatego czasem dobrym pomysłem jest stworzyć samemu podręczne karty pomocy dla innych uczestników, bądź dla własnej informacji. Pozwoli to szybciej rozpocząć rozgrywkę, a w razie problemów można odwołać się do posiadanych skrótów. Pamiętaj również o podawaniu przykładów, kiedy objaśniasz pewne mechanizmy. Dla uczestników to Ty będziesz żywą instrukcją, dlatego nie obawiaj się ilustrować tłumaczonych reguł poprzez wizualizacje. Pamiętając, że większość ludzi to wzrokowcy, używaj dostępnych w grze elementów. Łatwiej będzie przyswoić zasady kiedy będziesz prezentował je poprzez wykładanie kart, czy przesuwanie figurek na planszy.  Kiedy już z grubsza nakreślisz temat oraz streścisz wszystko najlepiej będzie rozegrać kilka rund demonstracyjnych w celu oswojenia się z grą i utrwalenia przedstawionych informacji. W końcu to praktyka pozwala na szybsze przyswajanie zdobytej wiedzy.

Warto również wspomnieć o trudnych słuchaczach wśród naszych odbiorców. Często może dojść do sytuacji gdy ktoś podczas tłumaczenia zasad będzie ostentacyjnie nas ignorował, bądź narzekał. W takim momencie nie możemy dać się ponieść emocjom. Powinniśmy zwrócić się do takiej osoby i poprosić by sprecyzowała co dokładnie jest dla niej niejasne, lub czy dalej chce brać udział w rozgrywce. Nie daj się presji niecierpliwych, którzy będą chcieli grać zanim wyjaśnisz reguły. Zamiast tego możesz zasugerować im “lżejszy” tytuł, skoro nie są w stanie wysłuchać Cię do końca. Szanuj pozostałych graczy, ale też pokaż, że sam zasługujesz na szacunek poświęcając swój czas i chęci do przedstawienia instrukcji.

Wyjaśnianie zasad nie należy do najprostszych zadań jeśli chodzi o wspólne granie w planszówki. Zanim się zdecydujesz upewnij się, że znajdziesz na to czas wcześniej. Nikomu nie spodoba się sytuacja, kiedy na kolanie będziesz studiował instrukcje w trakcie przygotowań do gry. Przede wszystkim pamiętaj o cierpliwości oraz o tym by podpierać się licznymi przykładami, które lepiej pozwolą zrozumieć mechanikę danego tytułu. Jeśli macie swoje sposoby, czy metody na szybkie prezentowanie zasad gry to podzielcie się nimi w komentarzach. Ze swojej strony życzę raczej prostych gier, które nie przytłoczą ilością reguł.

2 odpowiedzi na “Jak tłumaczyć zasady?

  1. Jak z chłopakiem kupujemy nową planszowkę to najpierw sami w nią gramy, inaczej praktyka pokazuje, że ciężko jest tłumaczyć innym, samemu nie grając. Podczas gry więcej się załapuje. Kiedyś próbowaliśmy u znajomych ogarnąć Cry Havoca i godzinę zajęło nam rozkładanie samej gry – nawet nie udało nam się otworzyć jeszcze instrukcji. 😀 Musieliśmy w końcu zrezygnować i najpierw obczaić ją we dwójkę, bo znajomi chyba nie mieli cierpliwości.

    1. Rzadko kiedy zdaje egzamin ogarnianie zasad w większym gronie po raz pierwszy. Najlepiej zrobić to samemu, albo w dwie osoby w zaciszu domowym, a dopiero potem angażować innych graczy 🙂

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *